स्वर् _svar

1

स्वर् 1 U. (स्वरयति-ते) To find fault, blame, re- prove, censure.

2

स्वर् ind.

1 Heaven, paradise; as in स्वर्लोक, स्वर्वेश्या, स्वर्भानुः, &c.; त्वं कर्मणां मङ्गलमङ्गलानां कर्तुः स्म लोकं तनुषे स्वः परं वा Bhāg.4.6.45.

-2 The heaven of Indra and the temporary abode of the virtuous after death.

-3 The sky, ether.

-4 The space above the sun or between the sun and the polar star.

-5 The third of the three Vyāhṛitis, pronounced by every Brāhmaṇa in his daily prayers; see व्याहृति.

-6 Radiance, splendour.

-7 Water. ind. (used in nom., acc., gen., or loc. case); स्वलंकृतैर्भ- वनवरैविभूषितां पुरंदरः स्वरिव यथामरावतीम् Rām.7.11.5; साधोरपि स्वः खलु गामिताधो गमी स तु स्वर्गमितः प्रयाणे N.6. 99 (herein abl. case, स्वर् = स्वर्गात्).

-Comp. -अतिक्रमः reaching Vaikuṇṭha (beyond heaven).

-आपगा, -गङ्गा 1 the celestial Ganges.

-2 the galaxy or milky way.

-इङ्गणः a strong wind.

-गत a. dead.

-गतिः f.,

-गमनम् 1 going to heaven, future felicity.

-2 death.

-गिरिः Sumeru.

-जित् m. a kind of sacrifice; यजेत वाश्वमेधेन स्वर्जिता गोसवेन वा Ms.11.74.

-तरुः (स्वस्तरुः) a tree of paradise.

-दृश् m.

1 an epithet of Indra.

-2 of Agni.

-3 of Soma.

-धुनी, -नदी (forming स्वर्णदी) the celestial Ganges; सद्यः पुनन्त्युपस्पृष्टाः स्वर्धुन्यापोनुसेवया Bhāg.1.1.15.

-भानवः a kind of precious stone.

-भानुः N. of Rāhu; तुल्ये$पराधे स्वर्भानुर्भानुमन्तं चिरेण यत् । हिमांशुमाशु ग्रसते तन्म्रदिम्नः स्फुटं फलम् Ś.i.2.49. ˚सूदनः the sun.

-मणिः the sun.

-मध्यम् the central point of the sky, the zenith.

-यात a. dead.

-यातृ a. dying.

-यानम् dying, death.

-योषित a celestial woman, apsaras.

-लोकः the celestial world, heaven.

-वधूः f. a celestial damsel, an apsaras.

-वापी the Ganges.

-वारवामभ्रू (see

-वधू above); स्वर्वारवामभ्रुवः नृत्यं चक्रुः Cholachampū p.22, Verse 51.

-वेश्या 'a courtezan of heaven', a celestial nymph, an apsaras.

-वैद्य m. du. an epithet of the two Aśvins.

-षा 1 an epithet of Soma.

-2 of the thunderbolt of Indra.

-सिन्धु = स्वर्गङ्गा q. v.